A – Z VỀ CHIẾC QUẦN JEANS AI CŨNG CÓ

Quần jeans là món đồ không thể thiếu trong tủ đồ của tất cả mọi người. Nhưng liệu, có bao giờ bạn thắc mắc, chiếc quần jeans được ra đời khi nào? Làm sao để sản xuất một chiếc quần jeans? Và liệu quá trình làm ra một thứ đẹp đẽ như vậy có thật sự vô hại?

Cùng Ferosh tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Quần jeans ra đời khi nào?

Khái niệm “jeans” lần đầu được sử dụng vào những năm 1600s để miêu tả loại trang phục làm việc thô sơ dành cho phụ nữ. Thế nhưng mãi đến thế kỷ 19, khi người dân Mỹ đổ xô đến California để đào vàng, chiếc quần jeans đầu tiên mới chính thức ra đời, bởi “đôi bạn cùng tiến” Jacob Davis–một thợ may và Levis Strauss–một thợ máy.

Trước khi sáng chế ra chiếc quần jeans đầu tiên, Levis Strauss là người chuyên bán các thiết bị mà thợ đào vàng cần. Năm 1873, Davis tìm đến Strauss và bày tỏ ý tưởng làm ra một loại quần áo lao động mang tính chống chịu cao hơn bằng cách thêm đinh tán, khóa kéo vào các vị trí như viền túi, vốn rất dễ rách.

Thế là cùng với nhau, Davis và Strauss tạo ra thứ mà họ gọi là “Waist Overalls” (hay còn gọi là quần yếm). Sau này, chiếc quần này được gọi là jeans. Từ một loại trang phục có độ bền cao cho người đào vàng, jeans nhanh chóng trở thành “đồng phục” của thế kỷ 20.

Công thức cho một chiếc quần jeans

Có 2 loại vải để làm ra quần jeans, đó là vải jean và vải denim.

Hai loại vải này được làm từ sợi bông (cotton). Về sau, chúng được dệt thêm các sợi polyester hay spandex làm tăng độ co giãn và thoải mái khi mặc.

Quần jeans thường được nhuộm màu xanh đậm, vì mục đích ban đầu của nó là che đi các vết bẩn trong quá trình làm việc. Màu nhuộm chủ yếu cho quần jeans là màu chàm hay indigo – sắc tố được làm từ lá chàm sấy khô rồi đem ủ lên men. Tuy nhiên, với nhu cầu may mặc cao hiện nay, hầu hết các nhà máy sử dụng màu chàm tổng hợp để tiết kiệm kinh phí giảm giá thành sản phẩm.

Quá trình sản xuất một chiếc quần jeans

Theo Transparency One, một chiếc quần jeans thường được may từ 5 bước chính, đó là:

1. Dệt: Bông vải (cotton) sẽ được thu hoạch từ các cánh đồng, sau đó xử lý và se thành chỉ thô. Để dệt thành vải, cần dệt chỉ theo hai chiều dọc (warp) và ngang (weft).
2. Cắt: Vải may sẽ được cắt theo khuôn đã rập sẵn.
3. Ráp: Ghép các mảnh vải thành phần sau khi chúng đã được may chi tiết.
4. Làm sờn: Đây là công đoạn “lão hoá” chiếc quần jeans để chúng nhìn bụi bặm, sương gió hơn.
5. Giặt và sấy: Giặt và xử lý các màu nhuộm để quần jeans bền màu hơn.

Vậy, quần jeans có hại cho môi trường không?

Quần jeans vốn nổi tiếng với vẻ đẹp không tuổi, nhưng đằng sau nó là cả một câu chuyện về sản xuất và nhân công.

Để có được vẻ ngoài bụi bặm và phong trần, các xưởng may đã dùng phương pháp sandblasting (phun cát)–các hạt mài được phun với áp suất lớn, tạo ra độ phai màu hoặc sờn nhất định lên vải quần. Việc phải hít quá nhiều các hạt li ti khiến sandblasting có tiềm năng dẫn đến các bệnh mãn tính về phổi.

Cũng vì lý do này mà hiện nay các thương hiệu lớn như Levi’s hay H&M đều đã đưa ra chính sách ngừng phân phối các sản phẩm phun cát. Tuy nhiên, theo báo cáo thực địa của tổ chức Clean Cloths Campaign năm 2013, các xưởng may mặc lớn tại Trung Quốc vẫn tiếp tục thuê nhân công cho bộ phận phun cát.

Thêm vào đó, quy trình nhuộm và tẩy rửa còn được cho là giai đoạn ô nhiễm nhất khi sản xuất quần jeans. Các con sông tại thủ phủ của denim, thị trấn Xintang, Trung Quốc hiện nay đều đã bị “nhuộm đen” bởi lượng nước thải không qua xử lý từ các xí nghiệp may. Màu chàm tổng hợp thường được cấu thành từ những thành phần hoá học cực kì nguy hiểm cho cơ thể và não bộ như thủy ngân, chì và đồng. Thuốc nhuộm kém chất lượng khi khoác lên cơ thể cũng gây ra các bệnh da liễu và đường hô hấp.

Chưa kể, việc làm ra quần jeans theo mô hình thời trang nhanh (fast fashion) khiến cho nền công nghiệp thời trang trở nên “méo mó” khi các doanh nghiệp chỉ tập trung vào việc chạy theo số lượng thay vì chất lượng.

Đi kèm với fast fashion là các bất công về lao động như lao động trẻ em hay quyền lợi lao động cho phụ nữ; họ buộc phải làm việc với năng suất cao trong môi trường làm việc không đạt chuẩn cùng đồng lương ít ỏi.

Hãy chọn lựa một cách thông minh 

Mua [và bán] quần secondhand

Thói quen mua sắm secondhand (hàng đã qua sử dụng) hiện nay rất được ưa chuộng với thế hệ Y và X. Theo thống kê của ThreadUp, năm 2019, cứ 3 người thế hệ Z thì có 1 người sẽ sử dụng đồ second-hand. Trung bình mỗi món đồ được tái tiêu thụ sẽ làm giảm 82% lượng khí nhà kính mà nó thải ra. Quần jeans secondhand không những làm tăng vòng đời cho những chiếc quần mà còn giảm được đáng kể lượng cung-cầu trên thị trường.

Làm mới chiếc quần jeans cũ

Quần jeans vốn được làm ra để trường tồn. Vì vậy, hãy lựa chọn những mẫu quần mà bạn thật sự tâm đắc để có thể mặc chúng nhiều hơn. Một chiếc quần jeans phù hợp với phom dáng và được làm từ chất liệu tốt sẽ đi cùng bạn qua rất nhiều năm tháng.

Hoặc nếu có một lúc nào đó bạn thấy chiếc quần của mình thật nhàm chán, đừng ngần ngại làm mới nó bằng sức sáng tạo của mình. Tự tay làm sờn, làm rách, thêu thêm họa tiết, đính thêm ngọc trai,… làm gì cũng được, bởi vì “jeans are always a good idea!”

Một số gợi ý phối đồ jeans

Nguồn: Vietcetera